DOOR CORONA WORDT MAANDAG 9 MAART EEN BLOEDRODE BEURSDAG: IDEAAL EXCUUS VOOR MARKTMANIPULATIE

Never waste a good crisis. Ook andere commentatoren hinten ernaar: Corona zou wel eens het ideale excuus kunnen zijn voor een rondje banken saneren. De futures voor de Europese beurzen doen vermoeden dat de AEX morgen zo'n 3,5 procent lager zal openen. De olieprijs is aan al aan het instorten en de epidemie begint nu duidelijk de reële economie te treffen. Dat is het excuus voor ingrijpen door de centrale bank, de ECB. Wat is daar mis mee?

De EU heeft de rommel van de kredietcrisis nog niet opgeruimd. De balansen van banken zitten nog tjokvol met 'toxic waste', of 'legacy assets': effecten en leningen die door de creatieve bankiers van een fijne, interne waardering zijn voorzien maar die eigenlijk waardeloos zijn. Banken weten van elkaar dat het zo werkt en daarom dumpen ze elkaars aandelen. Het stimuleren van de economie volgens de filosofie van de EU geschiedt echter via de balansen van die doodzieken banken, zoals Deutsche Bank, en daar zit een risico in.

De ECB communiceert dat ze geld bijdrukt en daarmee effecten van banken koopt. Dat heet 'quantitative easing' of QE. Banken ruilen dan bijvoorbeeld een staatsobligatie van Duitsland, die ze voor beleggingsdoeleinden hebben aangeschaft, in voor vers geld van de ECB. De banken hebben dan meer contanten en die kunnen ze uitlenen aan ondernemers, bijvoorbeeld om een bedrijfsuitbreiding te financieren. Daardoor groeien de economie en de werkgelegenheid. Bij meerdere gelegenheden hebben we mogen aanhoren hoe topeconomen en bankiers deze mythe verspreiden. Zo werkt het echt niet. QE is een smoes om banken van hun rotzooi af te helpen. Hoe weten we dat QE de reële economie echt niet helpt?

Dat is heel simpel. Uit data die de ECB zelf verzameld, blijkt dat er voor duizenden miljarden aan geld wordt bijgedrukt maar dat bereikt de reële economie nooit. Het geld bestaat wel maar het blijft hangen in het bankwezen: het bereikt de niet-financiële bedrijven, waar mensen met echte banen werken, helemaal nooit.

Zodra ABN Amro geld van de ECB krijgt in ruil voor effecten, dan houdt de bank dat geld vast op een rekening die deze heeft bij de ECB. Een reden daarvoor is dat de leennormen zijn aangescherpt, als reactie op de roekeloze financieringen die voor de kredietcrisis hebben gezorgd. De ECB kan misschien wel willen dat ABN Amro (of een andere bank) meer leningen verschaft, het gebeurt simpelweg niet. De post 'reserves bij de ECB' groeit daarom met een factor veertig naar 26 miljard euro, terwijl 'leningen aan klanten' licht daalt. Dat beeld zien we bij alle Europese banken. De Europese economie is nog steeds vergiftigd door overkreditering en kan geen extra krediet meer opzuigen, ook niet als het voor nuttige investeringen is bedoeld.

Als de beurs morgen nog verder instort, dan is de kans groot dat de ECB gaat ingrijpen. De printer wordt opgestart en traders van de lokale centrale banken, zoals onze eigen ECB, bellen hun vrienden op die bij de particuliere banken werken. We gaan weer beleggingen inslaan, hebben jullie nog iets liggen waar je van af wilt? het gevaar bestaat dat banken deze gelegenheid misbruiken om hun rotzooi te dumpen. Zo moeilijk is het niet om dat te bedenken, dat zou u ook doen. Deutsche Bank heeft een 'capital release unit' waar honderden miljarden aan rommel in te vinden is. Het is aanlokkelijk die te dumpen bij de ECB. Als de rommel later in het gezicht van de reddende engel ontploft, dan maakt de ECB een verlies. De aandelen van de ECB zijn in handen van de centrale banken van de lidstaten en die zijn weer het eigendom van hun regering. Als het fout gaat, dan draaien de belastingbetalers in de lidstaten op voor de rommel bij de banken in andere lidstaten. Het is een diepe wens van het Europees parlement om banken en burgers aan elkaar vast te tapen, zodat de EU nooit uit elkaar kan vallen: dat is een open en bloot gecommuniceerde doelstelling van het Europees parlement en bij elke stap buigt Rutte uiteindelijk toch. Je zou er bijna van naar Mexico emigreren.