'DOOR LAGE REKENRENTE VOOR PENSIOENFONDSEN WORDEN OUDEREN TEN ONRECHTE GEKORT'

Laten we een spelletje doen. Ik zeg: Café Weltschmerz. Wat zegt u dan? Inderdaad, IQ>130. Deze keer een gesprek met Pieter Lakeman over het beste onderwerp voor bij een date na klimaatverandering en waterschapsverkiezingen: het berekenen van de impliciete schuld van pensioenfondsen, die het gevolg is van eerder gedane beloftes aan betalers van pensioenpremie. Dat lijkt een abstract, ver-van-mijn-bed onderwerp maar dat is het niet. Als een pensioenfonds niet goed functioneert, dan slaapt u straks onder een brug en anders (waarschijnlijk) niet. Daarom, wakker blijven.

De balans van een pensioenfonds bestaat uit twee kanten. Links, bij de bezittingen, staan de aandelen, obligaties en vastgoedbeleggingen die in de loop der jaren zijn opgebouwd met het ingelegde geld van de pensioenspaarders. De winsten die hieruit voortvloeien kunnen nu en later bijdragen aan een uitkering. Het waarderen van deze bezittingen is relatief makkelijk maar daar gaat het nu niet om. Aan de rechterkant van de balans vinden de schulden. Dat zijn de beloftes die in het verleden aan de pensioenspaarders zijn gedaan: als u zus en zo oud bent krijgt u zus en zoveel geld. Het is de vraag of de pot wel groot genoeg is om straks niemand in de verwachten teleur te stellen. De bezittingen moeten immers groot genoeg zijn, om straks de schulden in te kunnen lossen.

Hoe lager de rente, hoe moeilijker het is een bepaald rendement te maken en hoe hoger die schulden boekhoudkundig worden. Anders (of beter) gezegd: door een lagere rente te hanteren, stijgt de contante waarde van de schulden en lijkt het pensioenfonds armer dan het is. Dat maakt Pieter Lakeman woest en hij legt uit waar het fout gaat. Nota bene: het gaat hier om het waarderen van de schuld en niet de bezittingen. Het is dus een deel van het verhaal, maar bepaald geen onbelangrijk deel. Over die bezittingen komen we nog wel te spreken, als rond de jaarwisseling de beurs instrort, bijvoorbeeld. We praten nu enkel over de rechterkant van de balans.

Zet chips, cola en een kladblok met potlood klaar voor aantekeningen en kijken maar.