HOU TOCH EENS OP MET DAT GEZEVER OVER RUSSISCHE INMENGING BIJ HET OEKRAÏNE REFERENDUM

Kennelijk vindt ZEMBLA het nodig om oude (en toch al magere) koeien van stal te halen: ‘de Russen’ hebben het referendum over Oekraïne gefinancierd, in een complot om het Westen de destabiliseren. De EU is geweldig en de Russen hebben er om de een of andere reden iets tegen, dus gaan ze de EU van binnenuit kapot maken door het verspreiden van nepnieuws te financieren. Het is een irritante grijsgedraaide plaat die de verliezers van het referendum steeds maar weer uit de kast trekken en dat is ronduit gevaarlijk. Het irritante zit hem erin dat het zo makkelijk te ontkrachten is. Het gevaarlijke heeft betrekking op het totaal misslaan van de plank, als het gaat om het duiden van de existentiële crisis waar de EU inzit. Het is natuurlijk niet zo dat de EU een baken van stabiliteit en organisatie wordt als Poetin verdwijnt. De EU maakte zijn eigen problemen en het is vrij kinderachtig om die aan externe factoren toe te schrijven.

Goed, wat is hier aan de hand? Vanavond zal ZEMBLA een uitzending wijden aan een aantal whatsapp-gesprekken die Henk Otten van GO aan de redactie heeft toegezonden. Deze maken deel uit van een grotere hoeveelheid communicatie per Whatsapp, mail en SMS in aanloop naar het referendum over Oekraïne van 2016. Waarom het dan nu pas besproken moeten worden zal wel een partijpolitieke achtergrond hebben, wie het weet mag het zeggen. Kennelijk werd er in het ‘vrijgekomen bewijsmateriaal’ toegegeven dat er Russische inmenging en directe financiering was. In die appgesprekken van het clubje dat zich met het referendum bezighield, waaronder ikzelf, werd er grappig gedaan over de insinuatie dat mensen geld van ‘ome Vlad’ hadden gekregen. ‘Mijn fiets is gestolen dus ik ben iets later maar ik krijg morgen een nieuwe van Poetin’, dat soort werk. Kennelijk ziet ZEMBLA deze oude gesprekken nu als een smoking gun maar het was natuurlijk een gebbetje. Ook zou er tijdens een overwinningsdiner een bedankje aan Poetin op de muur zijn geschreven, nog meer bewijs van Russische invloed. Dat was een stom grapje van mijn kant. Destijds had ik een affaire met een dame die Russisch spreekt en ze hielp me een bedankje in het Russisch te vertalen. ‘Spasiba Putin’. Natuurlijk is dat het resultaat een borrel. Het is niet zo dat Poetin vervolgens daadwerkelijk naar Amsterdam komt vliegen om die boodschap met een brede grijns tot zich te nemen: missie geslaagd. Dat ZEMBLA niet inziet dat dit om gebbetjes gaat maar het als echt bewijs ziet is beneden het niveau van dit programma.

Bij meerdere debatten is ook mij in die periode verweten dat ik Russisch geld zou aannemen. Dat is een makkelijk weerlegbare beschuldiging. Nederland is het enige Europese land dat de sancties naar aanleiding van MH17 breekt, nota bene het land met de meeste slachtoffers. Een belangrijk persoon uit de entourage van Poetin, zijn vriend uit de KGB-tijd, mag gewoon in Amsterdam een brievenbusbedrijf hebben. Het gaat daarbij om Sergey Chemezov, directeur van wapenbedrijf Rostec en diens dochteronderneming Almaz-Antay. Dat laatste bedrijf is tevens de fabrikant van Russische luchtdoelraketten. Chemezov is de uitgelezen persoon om een lamgeslagen land informatie te verschaffen over de technische achtergrond bij de ramp met MH17. In plaats daarvan koos hij ervoor om nepnieuws te verspreiden terwijl Nederland het verlies verwerkte: dan was het weer een ander vliegtuig met een boordkanon en toen ook hij niet kon ontkennen dat het om een luchtdoelraket ging, bleek die ineens door Oekraïne te zijn afgeschoten. Terwijl Chemezov Nederland overspoelde met nepnieuws, stond hij door zijn rol bij de invasie van de Krim op de Europese sanctielijst. Dat betekent dat hij niet naar Nederland mag komen (om flessen wodka uit te delen aan zijn sycofanten) en een bedrijf op ons grondgebied mag hebben. Zijn brievenbusbedrijf in Nederland was per definitie een illegale constructie. Ik heb hier meerdere artikelen over geschreven, als enige Nederlandse journalist. Ik kies geen partij in het conflict, naar mijn mening moet Nederland fout geld uit zowel Nederland als Oekraïne weren en een realistisch politiek beleid, 'Realpolitik' voeren naar beide landen. Bij beleidsmatige keuzes kan men de corruptie in die landen niet negeren en zowel Baudet als Rutte zijn hier naar mijn mening niet kritisch genoeg bij.

Rutte koos ervoor de sancties naar aanleiding van MH17 en de invasie van de Krim niet na te leven. Daar is een Kamerdebat over gevoerd, waarbij Jesse Klaver van GroenLinks de regering vroeg om opheldering te verschaffen over de situatie rondom Rostec en Chemezov. Rutte heeft altijd het beleid gehad om mild te zijn naar trustkantoren en buitenlandse belastingontwijkers niet teveel het vuur aan de schenen te leggen: ook niet als ze BUK-raketten verkopen en juist op zijn verzoek op die Europese sanctielijst staan. Fout geld komt pas als het nieuwe thuisland van de belastingontwijker (of ergens) ziet dat er sprake is van een coulante rechtsstaat, die niet teveel vragen stelt over de herkomst van bepaalde geldstromen en Rutte heet bepaalde types graag welkom. Om de motie van Klaver (geef opheldering) weg te kunnen stemmen was wel de steun van D66 nodig. We zien bij het Kamerdebat een geëmotioneerde Alexander Pechtold: onderzoek doen naar Chemezov, dat moet je hem ‘niet aandoen’, zegt hij letterlijk! Liever stuurt hij ‘Klaver met een kluitje in het riet’, dan dat hij hem helpt om de waarheid boven tafel te krijgen. Dit Kamerdebat, over fout Russisch (maar net zo goed Oekraïens) geld is er gekomen dankzij mijn eigen onderzoek. Er kwam geen inhoudelijke reactie van de regering op de vragen van Klaver, mede dankzij de steun van D66. Ik weet nog steeds niet waarom D66 en VVD deze Chemezov te vuur en te zwaard verdedigen maar zijn vriend en baas Poetin wel van van alles en nog wat de schuld geven, zoals het uitdelen van geld aan mijn vrienden. Bij een debat over het referendum in Leiden in maart 2016 kwam ook Kees Verhoeven van D66 met de valse beschuldiging dat ik Russisch geld zou hebben aangenomen. Dat was makkelijk te weerleggen: het was juist D66 die Chemezov en Rostec de hand boven het hoofd hield, wierp ik hem tegen, bij een Kamerdebat waarbij juist mijn onderzoek meerdere malen werd aangehaald. Kijk maar naar het filmpje hierboven. Sindsdien krijg ik wel de verwijten dat ik extreem-rechts of antisemitisch zou zijn, want in mijn geval is de claim dat ik een Russische asset ben aantoonbare kul dus men gaat op zoek naar iets anders. De zweem van Russische inmenging hangt wel rondom Baudet en dat heeft hij deels aan zichzelf te danken.

Naar mijn mening is Baudet te naïef op dit dossier, net als Rutte. Daar zit een politiek verschil tussen Baudet en mij. Ook hebben we meningsverschillen over de ernst van het ‘probleem’ migratie. Verder wil Baudet graag uit de EU en ik ben het met Henk Otten eens dat de interne markt gered moet worden, zeker met de landen van de oude EEG. Het economische voordeel van de interne markt is makkelijk aan te tonen, de euro blijkt vooral een miskleun te zijn. Baudet en Otten hadden met een dergelijk meningsverschil nooit samen een partij kunnen hebben, los van enige vermeende malversaties waar ik niets van weet. In 2017 heb ik nog wel een brief naar alle fractievoorzitters geschreven om veel scherper te zijn op het toelaten van buitenlands geld, ook uit Rusland. Er volgde toen een debat over een motie van Pieter Omtzicht en Renske Leijten. Vaak is het fout geld en je moet je afvragen of je wel het boekhoudkantoor van allerhande Russen, Oekraïeners, Afrikaanse en Arabische dictators en Chinezen wil zijn. Het is vaak geld met een luchtje. De motie was een uitvloeisel van de discussie over Rostec en alle Kamerleden stemden voor, behalve twee; drie maal raden welke. Baudet en zijn Forum zijn naar mijn mening te coulant geweest in dit dossier en dat maakt het nu wel makkelijker om ze aan te wrijven dat er een ‘Russische connectie’ is.

Wat ik honderd procent zeker weet, is dat de ‘Poetin-kaart’ een verzinsel van de voorstanders van het associatieverdrag is, zeker in de periode waar de uitzending van ZEMBLA over gaat. We hebben namelijk ene Joshua Livestro, voorman van het met buitenlands geld gefinancierde vehikel ‘Stem Voor’ die letterlijk toegeeft dat hij het inhoudelijk niet kon winnen. Daarom ‘trok hij de Poetin-kaart’ voor wat die waard was. Daar is beeld van en wel hier, op 18 minuten gaat het over dit onderwerp. Mocht u een felle reactie willen tikken naar aanleiding van dit artikel, neemt u zich dan alstublieft graag eerst de woorden van Livestro tot u. Hij geeft letterlijk toe dat de financiering door Poetin een compleet verzinsel is omdat hij het inhoudelijk niet kon winnen. Dat geeft te denken.

In de laatste periode van de referendumcampagne was het duidelijk dat de voorstanders van het verdrag het zouden verliezen. Daarom kwam ineens ‘de Poetin-kaart’. De boeren, milieubeweging en voorstanders van directe democratie hadden zich op een gegeven moment bij ons aangesloten en dat kon Livestro inderdaad onmogelijk winnen, op 'inhoud' dan. De belachelijke claim dat we individueel geld hadden ontvangen werd daarom het mikpunt van spot bij borrels. Bij het overwinningsdiner heb ik een fles Smirnoff wodka meegenomen, nadat ik de etiketten er vanaf had geweekt. Ik heb er zelf een briefje op geplakt met ‘Shelomova Zelfgestookte Bietenwodka’, naar de moeder van Poetin. Natuurlijk is dat een flauw grapje maar ZEMBLA ziet in dit soort studentikoze onzin het daadwerkelijke bewijs van Russische inmenging.

Het gevaarlijke hieraan is dat het voorbijgaat aan de reden waarom het referendum op een ‘nee’ uitmondde. De EU gaat te snel en terwijl de eurocrisis nog niet is opgelost, wordt er met een avontuur in Oekraïne begonnen. Over de euro is nooit goed nagedacht, ook niet over het weer gezond maken van banken. Door de Coronacrisis zitten we nu met een flink aantal failliete banken en hoe dat opgelost moet worden zal de komende tijd onderwerp van debat zijn. Toch denkt ZEMBLA dat we het over onze grappige berichtjes moeten hebben, op dit moment in de geschiedenis nog eens. Een meerderheid van de Nederlandse samenleving vindt dat de EU te snel gaat en wil graag een pas op de plaats maken, toen en nu. In plaats van dat er goed wordt nagedacht over hoe een functionerende EU (met minder landen, of zonder gemeenschappelijke munt) tot stand kan komen, gaan we ons nu druk maken over flauwe grapjes en appjes van een paar jaar geleden.

Baudet kan zeker wat kritischer zijn over zijn buitenlandse vrienden en ik deel zijn standpunt rondom trustkantoren niet. Nederland verdient geen geld aan het toestaan van belastingontwijking, integendeel. Daar hebben wij meerdere malen over gediscussiëerd, ook in informele setting, na het referendum. Ons meningsverschil hierover is duidelijk, zie nogmaals de genoemde motie. Ook kan hij zijn boodschap best wat vriendelijker brengen, op een manier waardoor onze Surinaamse vrienden er meer om kunnen lachen, zullen we maar zeggen. Geen boreaal gedoe dus. Het idee dat er een verband is tussen de nee-stem en Russisch geld is echt een totaal verzinsel. Nogmaals, hierboven ziet u het Livestro zelf toegeven. Waar ik enkel nog flessen wodka van de moeder van Poetin kreeg, mocht Bart Nijman van Geenstijl zelfs met zoonlief het bed delen, aldus Livestro. Echt, doe normaal.

Met of zonder Poetin, de EU integreert te snel en dat geeft problemen. ZEMBLA richt de aandacht nu op een oorzakelijk verband waarvan de redactie zelf kon begrijpen dat het er niet is en dat is een programma van hoge kwaliteit onwaardig. Nu de werkloosheid richting de twintig procent kruipt is onze humor van een paar jaar geleden geen onderwerp waarvan het ons nu kunnen veroorloven om er energie aan te verspillen.