TOCH EUROPEES BSN: WORLD ECONOMIC FORUM BLIJKT MACHTIGER DAN KAMER
Die zag je aankomen. De Tweede Kamer neemt een aantal moties aan die ingaan tegen de bestaande visie rondom de Europese digitale identiteit. De Kamer wil geen verhandelbaarheid van (medische) gegevens in ‘wallets’ en geen Europees BSN. Dan komt StaS Alexandra van Huffelen doodleuk vertellen dat die moties, ondanks hun meerderheid, niet uitgevoerd gaan worden. Waarom heb je dan nog een Kamer? SP’er Renske Leijten vroeg een interpellatiedebat aan met een bijzondere uitkomst: de regering negeert de wensen van de Kamer. De woordvoerder Digitale Zaken van D66 begreep wel dat de regering de motie niet uitvoert; ‘het was toch onmogelijk de wens van de Kamer uit te voeren’.
In zekere zin heeft ze gelijk. De gecombineerde Nederlandse en Europese visie worden toegelicht in de Kamerbrief hierover, vaak teruggekomen in mijn werk. Deze visie stoelt op de analyse van het World Economic Forum (WEF) genaamd ‘A Strategic Imperative’. Wie dat zegt wordt wel eens in de hoek van de mafklappers geduwd, maar het staat meerdere malen in de visiebrief van de regering zelf - dus het is zo. Wie daar wat vindt, eerst de brief lezen, dan terugkomen. Het WEF, van Klaus Schwab en zijn ‘great reset’, mocht de ‘maatschappelijke kansen’ voorkauwen waarmee het kabinet en de Europese commissie de boer opgingen.
Volgens het WEF gaat er door digitale gebreken elk jaar vier biljoen dollar aan omzet verloren voor grote Amerikaanse bedrijven. Als je op social media zit en je krijgt een reclame, dan zit je geld in een andere app, namelijk die van je bank. Daardoor wordt zeventig procent van de online impulsaankopen afgebroken in de paar seconden die het kost om in te loggen. Goed voor het milieu en de bankrekening van de shopper, maar slecht voor de sponsoren van het WEF.
Daarom liggen er ‘maatschappelijke kansen’ in het vergroten van de omzet van die corporates: zo redeneert onze regering, raar maar waar. De oplossing zit in een (Europese) digitale identiteit, waarin alles aan alles gekoppeld is, zoals bankrekening (rechtsboven) en sociale media (onderaan): dan zullen er meer impulsaankopen doorgang vinden.
De Europese commissie heeft zelf ook meerdere projecten die digitale identiteit nodig hebben. Een is de digitale euro, bekend als CBDC. Ook daar moeten mensen inloggen en dankzij de pandemie is er een Coronafonds waaruit dat betaald kan worden.
Vervolgens moet de ‘European Health Data Space’ de handel in medische data mogelijk maken. Met de app heeft iedereen toegang tot de medische gegevens. Deze kunnen dan gedeeld worden waar mogelijk. De QR-app was een vorm van warmdraaien, want daarbij konden ook ofwel vaccinatiestatus ofwel recent herstel in een groene vink resulteren, de perfecte illustratie van ‘dataminimalisatie’. Het voordeel van die ‘data space’ is dat grote bedrijven medische data kunnen oogsten voor onderzoek, zonder dat de identiteit van de persoon zelf gedeeld hoeft te worden. De koper van uw data krijgt toegang tot gegevens van alle vrouwen tussen de dertig en vijftig en hun medicijngebruik, bijvoorbeeld, zonder de namen te weten van die vrouwen. Voor het onderzoek zijn die niet nodig, een nummer in de database volstaat.
De Europese eIDAS-richtlijn, die over de digitale identiteit gaat, bevat dan ook clausules (artikelen 6 en 11) die betrekking hebben op een uniek nummer per burger in de ‘identity wallet’, een Europees BSN dus. Dan zitten alle gegevens samen in een app, volgens een Europese standaard, en kan er beter in worden gehandeld. Het oogsten van medische data is bijvoorbeeld niet mogelijk als alle Europese patiëntendossiers in verschillende programmeertalen zijn geschreven - de markt voor medische data is dan ‘gefragmenteerd’, zegt men. Daarbij is de discussie over de wenselijkheid van persoonlijke, medische data als handelswaar al gevoerd voor u er erg in had.
Nu blijkt de Tweede Kamer geen trek te hebben in die verhandelbaarheid van persoonijke data en ook het Europese BSN niet te willen. Maar dan gaat de hele visie van het WEF (alles aan alles koppelen en verhandelbaar maken) de soep in. Het is dus kiezen of delen: Klaus Schwab krijgt zijn zin, of een Kamermeerderheid - allebei kan niet.
In het Kamerdebat van vandaag gaf de regering aan het Europese BSN te vervangen door een systeem van record matching, maar dat is in de kern hetzelfde. Dat komt in een later filmpje terug. Verder komt er geen expliciet verbod op verhandelbaarheid van data. De Kamer wilde dat, maar het koppelen en verhandelbaar maken was nu net de hele opzet van het WEF. Er komt nu wel een ‘impliciete’ belofte maar die is dus boterzacht. Dan weten we wat er gaat gebeuren.
Deze volgorde doet wat ondemocratisch aan. Het is allemaal mogelijk dankzij de bijzondere verhouding tussen de Europese raad en commissie. In de EU is de raad het belangrijkst, daarin zitten de regeringsleiders. Die vergaderen achter gesloten deur en dragen de leden van de commissie voor. De commissie schrijft de wetten die het Europees parlement mag aannemen. Dat betekent dat wetten worden geschreven door mensen die niet verkozen zijn, een grove schending van Nederlandse democratische principes. Als commissie en parlement een wet aannemen, is er sprake van een dwingende Europees verordening. Een lidstaat kan dan niet meer afwijken, vaak zegt men dan dat ‘het moet van Brussel’ maar dat is in regel lekker makkelijke maar wel onterecht.
Immers, voordat de commissie een wet aanneemt, kan elk lid van de Europese raad - en daarmee elke lidstaat - het plan torpederen. Dat is het bekende Europese veto.
In de Kamerbrief over digitale identiteit staat echter dat het WEF de digitale visie van de Nederlandse regering schreef, waarna die de 'trekker’ werd in Europa, op dit vlak. Daarom gaat de commissie ermee aan de slag, want onder aanvoering van Rutte hebben de leden van de raad de commissie laten weten de digitale plannen niet met een veto te zullen te treffen. Als Rutte in de raad, als premier van Nederland, toch de vetokaart wil trekken, kan hij dat gewoon doen. Dat is een onwaarschijnlijke uitkomst, want het gaat hier om zijn eigen plannen. Maar de Nederlandse premier zou het kunnen doen, als het niet aan wil ontbreekt. Het is dus niet zo dat ‘Brussel’ iets oplegt. Rutte kaart met het WEF af wat de inzet van Nederland zal zijn en als hij zelf geen veto inzet is komt er vanzelf dwingend Europees recht, dat mag geen verrassing zijn.
Al met al staat de Kamer nu buitenspel. Dat komt niet door ‘Brussel’. De digitale agenda was al afgetikt toen Rutte die meenam naar de Europese raad, zoals genoemd in de brief over digitale identiteit van februari 2021. Saillant detail: de Nederlandse regering was toen demissionair, vanwege juist digitale strapatsen. Uiteindelijk bleef dezelfde regering gewoon aan om de digitale klus af te maken, dat is wat er nu gebeurt.
Wellicht is het beter om maar geen Kamerdebatten meer te organiseren over dit onderwerp. De Kamer heeft geen democratische zeggenschap over zaken die Klaus Schwab al met Rutte heeft bedisseld. Je mag je best afvragen of je dat wenselijk vindt, daar is niks mis mee. Nederland is geen parlementaire democratie meer. Die kun je weer herstellen, maar op het moment is Nederland naar een digitale autocratie aan het groeien. Daarin is het normaal dat ongekozen types de mening van volksvertegenwoordigers gewoon terzijde schuiven. Als meer mensen dat inzien, kan het proces een halt worden toegeroepen. Voorlopig zijn de mensen te druk met hun serietjes en het nieuws rondom de celebrities, eerst moet het nog iets erger worden.
Meer weten over de Europese wettensneltrein? Zie onder voor een berg aan gratis materiaal. Het staat samengevat in mijn boek, voor zover dat kan. Mijn Europese graafwerk ondersteunen kan via BackMe. Fijne avond!
https://arnowellens.eu/article/60749/maxima-is-een-digitale-dictatuur-aan-het-pushen
https://health.ec.europa.eu/ehealth-digital-health-and-care/european-health-data-space_en
https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/plenaire_verslagen/detail/2022-2023/54#f0b1a367
Foto: Flickr (https://www.flickr.com/photos/worldeconomicforum/39895308623)